Phong cách kiến trúc hiện đại là gì..? Có ở Việt Nam từ khi nào ?

Phong cách kiến trúc hiện đại được xem là một trong 3 phong cách kiến trúc chủ đạo, có vẻ đẹp đặc trưng và mức độ ảnh hưởng sâu rộng nhất hiện nay. Với những đặc trưng về phong cách, vật liệu,… Phong cách kiến trúc hiện đại đã tạo nên nét mới mẻ, độc đáo, tinh tế đầy tính ứng dụng và tạo nhiều dấu ấn trong bộ mặt kiến trúc Việt Nam nói riêng và trên toàn Thế Giới nói chung.

Phong cách kiến trúc hiện đại là gì..? Có ở Việt Nam từ khi nào ?

Phong cách kiến trúc hiện đại đang là một xu hướng được mọi người yêu thích nhất hiện nay bởi phong cách kiến trúc này thể hiện tư duy, cách sống của con người thời đại mới tuy đơn giản nhưng cũng không kém phần tinh tế. Các công trình kiến trúc hiện đại ngày càng chứng minh được vị thế của mình và dường như trở thành “kẻ thống trị” xu hướng kiến trúc hiện nay trên toàn Thế Giới.

Nhắc đến phong cách kiến trúc hiện đại tại Việt Nam, tất cả mọi người sẽ không khỏi choáng ngợp trước hàng loạt các công trình kiến trúc mới đang vươn lên từng ngày, từng giờ. Không chỉ là ở những thành phố đông dân cư mà còn là ở các làng quê, có nhiều công trình kiến trúc độc đáo và ấn tượng. Hôm nay hãy cùng | Working.vn đi sâu tìm hiểu về khái niệm cùng quá trình hình thành và phát triển của phong cách kiến trúc hiện đại tại Việt Nam trong nội dung bài viết sau đây nhé.

1. Phong cách kiến trúc hiện đại là gì ?

Phong cách kiến trúc hiện đại

Kiến trúc hiện đại được hiểu là một khái niệm rất rộng được sử dụng để mô tả các công trình kiến trúc khác nhau có những đặc điểm tương đồng về sự đơn giản trong bố cục hình khối kiến trúc, tổ chức không gian, hay cách thức tổ chức mặt bằng tự do, phi đối xứng. Mặt đứng của công trình loại bỏ hoàn toàn các chi tiết trang trí cầu kì, rườm rà của trường phái cổ điển, tân cổ điển trước đó. Đồng thời sử dụng những vật liệu xây dựng hiện đại như kính, bê tông, thép…

Trong đó, thiết kế kiến trúc là việc tạo ra một kế hoạch quy ước cho việc phải xây dựng một đối tượng hoặc một hệ thống như trong bản vẽ thiết kế kiến trúc, bản vẽ chi tiết kiến trúc các quy trình kĩ thuật, quy trình thực hiện… Thiết kế kiến trúc hiện đại mang những ý nghĩa khác nhau, nhằm phục vụ cuộc sống và mang đến cho chất lượng cuộc sống tốt đẹp và hoàn thiện hơn cả.

2. Nguồn gốc của phong cách kiến trúc hiện đại

Kiến trúc hiện đại là một sự đoạn tuyệt mạnh mẽ với kiến trúc cổ điển, thể hiện một lối tư duy mới của sự phát triển bùng nổ của các xã hội Châu Âu cuối thế kỉ 19, đầu thế kỉ 20. Kiến trúc hiện đại được đánh dấu bằng sự ra đời của công trình Cung thủy Tinh (Crystal Palace) ở Hyde Park (Luân Đôn – Anh) năm 1851, do kiến trúc sư Joseph Paxton thiết kế đã ứng dụng vật liệu sắt và kính vào trong xây dựng. Đây được coi là công trình phong cách kiến trúc hiện đại đánh dấu bước ngoặt trong tư duy, vật liệu sử dụng và các biệt pháp thi công của thời kỳ công nghiệp hóa. Từ đó một chuẩn mực và vẻ đẹp mới của kiến trúc hiện đại ra đời và phát triển liên tục đến ngày nay.

3. Phong cách kiến trúc hiện đại có ở Việt Nam từ khi nào ?

Lịch sử hình thành kiến trúc hiện đại tại Việt Nam

Trong lịch sử kiến trúc Việt Nam, kiến trúc hiện đại có thể coi là bắt đầu từ thế kỷ XX, khi người Pháp đặt ách đô hộ tại Đông Dương và xây dựng rất nhiều công trình ở Việt Nam nhằm quảng bá cho nền văn minh Pháp, trong đó có những công trình theo ngôn ngữ hiện đại, mở đầu là cầu Long Biên khánh thành năm 1902, cây cầu thép dài bậc nhất thế giới lúc bấy giờ. Như vậy, muộn hơn khoảng 30 năm so với các nước Phương Tây.

Kiến trúc hiện đại thời thuộc địa đã đạt được những thành tựu đáng kể, đại đa phần các công trình đều do các KTS người Pháp thiết kế, chỉ một số nhỏ do các KTS người Việt thiết kế. Tuy nhiên, kiến trúc hiện đại thời kỳ này cũng đã mang tính giao thoa văn hóa Pháp - Việt, không hoàn toàn giống với kiến trúc hiện đại ở Pháp cùng thời điểm.

Ngay sau khi đất nước giành được độc lập năm 1945, chúng ta phải trải qua cuộc kháng chiến chống Pháp nên kiến trúc có sự gián đoạn. Chỉ từ năm 1955, nền kiến trúc nước nhà mới tiếp tục phát triển nhưng trong tình trạng đất nước bị chia thành hai miền Nam - Bắc. Kiến trúc ở hai miền có sự khác biệt về kinh tế, kỹ thuật và công nghệ, tuy nhiên kiến trúc ở cả hai miền đều theo xu hướng hiện đại mang tính dân tộc.

Sau khi thống nhất đất nước năm 1975, nền kinh tế bước vào một giai đoạn khó khăn nên kiến trúc cũng không phát triển mạnh. Chỉ từ khi đất nước bước vào thời kỳ Đổi mới, nền kinh tế - xã hội có sự phát triển vượt bậc đã tạo điều kiện cho kiến trúc nước nhà có bước tiến nhảy vọt, phong cách kiến trúc hiện đại cũng dần phát triển mạnh mẽ và đạt được tiếng vang nhất định trên bình diện quốc tế.

4. Đặc điểm nổi bật phong cách kiến trúc hiện đại

4.1 Hình khối đơn giản tối ưu

Phong cách này tập trung chính vào các hình khối, nếu so sánh ta thấy hình khối cổ điển thường khá mềm mại với những đường cong thì kiến trúc hiện đại đơn giản hơn mằng những nét thẳng tắp và mạnh mẽ. Các hình khối được ứng dụng nhiều nhất của kiến trúc hiện đại đó là hình lập phương, dạng thẳng, gấp khúc, vuông, chữ nhật… Các nét thiết kế của kiến trúc hiện đại thường tinh tế theo hướng đơn giản, không quá cầu kỳ, phức tạp nhưng vẫn có một nét đẹp riêng nhà.

Về bố cục không gian của kiến trúc hiện đại cũng có rất nhiều điểm mới lạ so với cổ điển. Ở đó bố cục không gian tập trung vào sự tiện lợi cho con người, công năng sử dụng được tận dụng. Kiến trúc hiện đại chủ yếu tập trung và công năng, bố trí phòng ốc khoa học và khá đơn giản đảm bảo không gian sử dụng cao nhất.

4.2 Vật liệu xanh cho kiến trúc hiện đại

Đặc điểm về vật liệu xanh cho kiến trúc hiện đại

Sử dụng nhiều các vật liệu hiện đại cơ bản như nhôm, kính, bê tông,… Bên cạnh đó ngày nay, nhiều kiến trúc sư đã đưa vật liệu xanh vào trong công trình của mình để không chỉ đảm bảo về tính thẩm mỹ mà còn đảm bảo về tính lợi ích.

Vật liệu xanh là vật liệu thân thiện với môi trường, thân thiện với người sử dụng. Sử dụng vật liệu xanh nhằm giảm thiểu được những tác động đến môi trường trong quá trình xây dựng, đồng thời đảm bảo cho sức khỏe của người sử dụng. Dưới đây là một số vật liệu xanh trong xây dựng đã và đang dần được ứng dụng rộng rãi:

- Xốp cách nhiệt

- Tôn lợp mái sinh thái

- Gỗ ốp tường xanh

- Bê tông nhẹ

- Gạch ốp lát không nung

Cây xanh trong công trình hiện đại luôn được chú ý và giữ vai trò quan trọng. Các giải thưởng quốc gia và quốc tế mà đa số các kiến trúc sư Việt Nam đạt trong thời gian qua đều bởi vì chúng tôn vinh cái “xanh”, điều đó rất hữu ích bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu

4.3 Về màu sắc phong cách kiến trúc hiện đại

Khác với kiến trúc cổ điển xưa và tân cổ điển, kiến trúc hiện đại đặc biệt quan trọng những cách sử dụng màu sắc trong thiết kế, có thể là bất cứ màu sắc nào trong tự nhiên, tuy nhiên thường tập trung vào một tone màu chủ đạo, là những mảng màu thể hiện đúng đường nét hình khối. Bên cạnh đó, đôi khi sử dụng các khối tông màu đa dạng và có tính đối xứng tạo sự độc đáo riêng. Màu sắc trong kiến trúc hiện đại còn được tạo nên nhờ sự kết hợp của các hình khối, vật liệu sáng để tạo nên một tổng thể đẹp mắt, hài hòa nhất.

4.3 Về ánh sáng

Ánh sáng có đặc trưng riêng, kiến trúc hiện đại thường tận dụng ánh sáng tự nhiên kết hợp ánh sáng nhân tạo để tạo cho không gian sử dụng có được sự tươi mới riêng. Hệ thống ánh sáng trong kiến trúc hiện đại được tận dụng tối đa từ cửa sổ, cửa chính và các mảng miếng, hình khối không gian tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên mang lại cho công trình vẻ đẹp ánh sáng ngập tràn, tinh tế và đầy hoa lệ. Cửa sổ rộng cũng là một trong những nguyên tắc đặc trưng khi thiết kế, nhằm tận dụng tối đa được diện tích tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên trong ngôi nhà một cách rõ ràng nhất.

4.4 Sử dụng không gian mở

Sử dụng không gian mở kết nối không gian trong nhà với không gian kiến trúc bên ngoài là một trong những đặc trưng dễ thấy và đặc trưng nhất. Đây là sự khác biệt và đối ập hoàn toàn với cổ điển và tân cổ điển.

Kiến trúc hiện đại luôn với cảnh quan bên ngoài, bằng cách sử dụng các vách ngăn tự nhiên bằng kính, hoặc không sử dụng các tường ngăn chia không gian, để mặc cho ánh sáng có thể tự do trong ngôi nhà là một trong những thú chơi độc đáo trong kiến trúc hiện đại được nhiều công trình áp dụng.

5. Ưu điểm của phong cách kiến trúc hiện đại

Phong cách kiến trúc hiện đại với nhiều ưu điểm vượt trội

• Công năng được tối ưu, hợp lý.
• Tiết kiệm được không gian, thời gian xây dựng, tiết kiệm vật liệu.
• Không trang trí phù phiếm cầu kỳ.
• Áp dụng các thành tựu của khoa học và kỹ thuật.
• Giao thoa cùng với thiên nhiên (ánh sáng, cây xanh, nước)

6. Những thách thức khi thiết kế công trình kiến trúc hiện đại

Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng việc thiết kế và xây dựng công trình kiến trúc hiện đại cũng đối mặt với nhiều thách thức. Dưới đây là những thách thức chính khi thiết kế công trình kiến trúc hiện đại:

• Chi phí cao: Việc sử dụng các vật liệu và công nghệ mới trong xây dựng công trình kiến trúc hiện đại thường diễn ra với chi phí khá cao. Điều này có thể gây khó khăn cho các kiến trúc sư trong việc thiết kế và xây dựng các công trình.
• Không gian hạn chế: Trong một số trường hợp, việc thiết kế và xây dựng các công trình kiến trúc hiện đại gặp khó khăn do hạn chế về không gian. Việc tìm cách tối ưu hóa không gian sử dụng và đảm bảo tính linh hoạt của công trình là một thách thức lớn đối với các kiến trúc sư.
  
• Điều kiện thi công khó khăn: Việc áp dụng các công nghệ và vật liệu mới trong xây dựng công trình kiến trúc hiện đại cũng đòi hỏi điều kiện thi công phải đảm bảo tốt. Điều này có thể gây khó khăn cho các nhà thầu và là một trong những thách thức khi thiết kế công trình kiến trúc hiện đại.

7. Những lưu ý khi xây dựng công trình kiến trúc hiện đại

Tổng quan cần lưu ý khi xây dựng công trình kiến trúc hiện đại 

Để xây dựng thành công một công trình kiến trúc hiện đại, các nhà thiết kế cần lưu ý những điều sau:

• Nghiên cứu kỹ về thiết kế: Trước khi bắt tay vào thiết kế, các kiến trúc sư cần tìm hiểu kỹ về yêu cầu của công trình và tính năng cũng như yêu cầu của môi trường xung quanh.
• Tính toán kỹ lưỡng về chi phí: Với những vật liệu và công nghệ mới, việc tính toán chi phí cho công trình kiến trúc hiện đại là rất quan trọng để đảm bảo tính khả thi và tiết kiệm trong quá trình xây dựng.
• Liên tục cập nhật về xu hướng và công nghệ mới: Để đảm bảo tính thẩm mỹ và hiện đại cho công trình, các kiến trúc sư cần liên tục cập nhật về các xu hướng và công nghệ mới trong ngành kiến trúc.

Tổng quan về công trình kiến trúc hiện đại là một chủ đề rất thú vị và đang được quan tâm trong ngành kiến trúc. Với sự phát triển và xu hướng mới, công trình kiến trúc hiện đại không chỉ đáp ứng nhu cầu của con người mà còn có mối liên hệ mật thiết với môi trường xã hội. Tuy nhiên, việc thiết kế và xây dựng công trình kiến trúc hiện đại cũng đòi hỏi sự cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo tính khả thi và tiện ích cho người sử dụng.

Phong cách kiến trúc hiện đại đang ngày càng trở thành xu hướng thiết kế và xây dựng thi công, đặc biệt phù hợp với các gia đình trẻ, có lối sống đơn giản, trẻ trung và tự do phóng khoáng. Với những chia sẻ trên đây hi vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ và có những ứng dụng phù hợp trong công trình nhà hiện đại của gia đình mình !

Ngọc Quyên