Những điều nhân viên kế toán cần biết về tài khoản đối ứng

Tài khoản đối ứng là một trong những khái niệm trong nghiệp vụ ngành mà một nhân viên kế toán cần nắm vững.

Những điều nhân viên kế toán cần biết về tài khoản đối ứng

Tài khoản đối ứng là một trong những khái niệm quen thuộc đối với các kế toán viên nhưng là một khái niệm khá mới mẻ đối với các nhân viên kế toán mới vào nghề, Chính vì vậy thuật ngữ tài khoản đối ứng là một trong những kiến thức mà một nhân viên kế toán mới vào nghề rất quan tâm. Hôm nay hãy cùng | Working.vn tìm hiểu ngay với bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về khoản đối ứng này nhé !

1. Trước tiên kế toán cần biết về khái niệm tài khoản đối ứng

Tài khoản đối ứng, có tên tiếng Anh là contra account. Đây là thuật ngữ được dùng thường xuyên và phổ biến trong kế toán, được hiểu đơn giản là tài khoản ghi lại những khoản phát sinh giữa bên nợ và bên có, giữa tài khoản này ứng với tài khoản kia. Số dư trong tài khoản đối ứng sẽ ngược lại với số dư bên tài khoản liên kết. Nếu bên nợ ghi nhận số dư của tài khoản liên kết thì tài khoản đối ứng sẽ được ghi nhận vào bên có.

Đối ứng tài khoản là phương pháp giúp kế toán kiểm tra thông tin, sự vận động của tài sản, nguồn vốn trong mỗi nghiệp vụ phát sinh của các đối tượng trong những mối quan hệ liên quan nhau.

Ví dụ để các bạn hiểu nôm na như sau:

Doanh nghiệp A dùng tiền mặt để mua nguyên vật liệu với giá là 5.000.000 đồng, đã thanh toán đủ cho người bán, khi đó nghiệp vụ trên sẽ được định khoản như sau:

• Nợ TK 152: 10.000.000
• Có TK 111: 10.000.000

Khi đó, ta nói tài khoản 152 đối ứng với tài khoản 111 và ngược lại.

2. Tại sao tài khoản đối ứng quan trọng ?

Tầm quan trọng của tài khoản đối ứng trong nghiệp vụ kế toán

- Giúp doanh nghiệp ghi lại giá trị ban đầu trên sổ cái cùng với bất kỳ sự giảm giá nào.

- Giúp xem giá trị lịch sử duy nhất của tài sản cùng với khấu hao tích lũy liên quan.

- Tạo điều kiện dễ dàng truy xuất số tiền ban đầu và số tiền giảm thực tế, giúp hiểu được số dư ròng.

- Giúp doanh nghiệp thể hiện giá trị ròng dựa trên mức giảm được thực hiện trên số tiền ban đầu.

3. Các yếu tố tạo nên tài khoản đối ứng

Để có thể đảm bảo việc tổng hợp thông tin về hoạt động luân chiểu của các đối tượng nghiệp vụ kế toán. Phương pháp đối ứng tài khoản hiện nay thường được tạo nên từ hai yếu tố chính gồm:

• Hệ thống các tài khoản kế toán
• Quan hệ đối ứng trong kế toán

4. Các quan hệ đối ứng khác nhau của tài khoản kế toán

4.1 Quan hệ đối ứng tài khoản cơ bản

Với các quan hệ tài khoản đối ứng cơ bản sẽ bao gồm 4 dạng đối ứng như sau:

• Tài sản tăng – giảm: Đây là mối quan hệ xảy ra khi một tài sản tằng và tài sản tương ứng giảm giá trị. Dạng nghiệp vụ đối ứng này chỉ xảy ra khi có những ảnh hưởng trong nội bộ của tài sản. Tuy nhiên quan hệ này sẽ chỉ thay đổi khi kết cấu tài sản không bị thay đổi.
• Nguồn vốn tăng – nguồn vốn giảm: Mối quan hệ này xảy ra khi một nguồn vốn tăng và nguồn vốn tương ứng giảm. Các nghiệp vụ kế toán lúc này sẽ làm thay đổi kết cầu của nguồn vốn chứ không làm thay đổi tổng số vốn.
• Tài sản tăng – nguồn vốn tăng: mối quan hệ này làm tăng trưởng quy mô nguồn vốn, tài sản lên một lượng nhất định. Tuy nhiên, sự cân bằng giữa nguồn vốn và tài sản thường sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều.
• Tài sản giảm – nguồn vốn giảm: Mối quan hệ này sẽ làm giảm tăng trưởng nguồn vốn. Trong đó, các tài sản, nguồn vốn của doanh nghiệp sẽ giảm cùng nhau. Nhưng tổng số tài sản của doanh nghiệp vẫn ở mức cân bằng.

4.2 Quan hệ đối ứng kế toán trung gian.

Bên cạnh các dạng quan hệ đối ứng cơ bản, trong nghiệp vụ kế toán vẫn còn có các dạng quan hệ trung gian bao gồm các mối quan hệ như sau:

• Tài sản giảm, chi phí phát sinh.
• Tài sản tăng, thu nhập phát sinh.
• Nguồn vốn giảm, thu nhập phát sinh.
• Nguồn vốn tăng, chi phí phát sinh.

5. Cách thức thể hiện quan hệ đối ứng trong sổ kép

Quan hệ đối ứng trong sổ kép 

Một khi bộ phận kế toán đã xác định được một nghiệp vụ bất kỳ nằm trong các mối quan hệ đối ứng nào thì sẽ phải ghi chép các hoạt động nghiệp vụ đó vào sổ sách kế toán để có thể phản ánh nghiệp vụ kết toán phát sinh với tối thiểu 2 tài khoản nhất định theo cùng quan hệ đối ứng.

5.1 Nguyên tắc ghi sổ kép

Để có thể cập nhật rõ ràng các nghiệp vụ quan hệ đối ứng khác nhau. Bộ phận kế toán cần phải tuân thủ các nguyên tắc cập nhập sổ kép như sau:

Cần phải cập nhật đồng thời 2 dạng tài khoản kế toán trở lên trong nghiệp vụ phát sinh.

Phải ghi đúng mối quan hệ đối ứng của nghiệp vụ kế toán.

Các tổng số tiền phát sinh của bên nợ luôn bằng tổng số tiền phát sinh của bên có đối với các tài khoản có phát sinh quan hệ đối ứng tài khoản.

5.2 Trùng từ ghi sổ kép

Để cập nhật quan hệ đối ứng tài khoản, các kế toán viên cần phải tuân theo đúng trình tự như sau:

Đầu tiên, bộ phận kế toán cần xác định đúng thời điểm ghi sổ kép, giá trị ghi sổ. Tùy thuộc vào các thỏa thuận mua bán mà những nghiệp vụ kế toán này được ghi sổ cho đến khi khách nhận được hàng.

Tiếp theo, các kế toán viên cần xác định rõ những nghiệp vụ phát sinh nào được ghi vào mục nợ, những nghiệp vụ nào được ghi vào mục có với số tiền tương ứng trong mỗi tài khoản.

Cuối cùng, kế toán viên cần mở đủ tài khoản để có thể ghi rõ các định khoản nhất định.

6. Tài khoản đối ứng được sử dụng và báo cáo như thế nào ?

Lấy ví dụ về tài khoản thiết bị. Thiết bị là tài khoản tài sản dài hạn có số dư bên nợ. Thiết bị bị giảm giá trị so với mức hữu dụng. Khoản khấu hao này được lưu vào một tài khoản tài sản đối ứng gọi là khấu hao lũy kế. Tài khoản khấu hao lũy kế có số dư có và được sử dụng để giảm giá trị ghi sổ của thiết bị. Bảng cân đối kế toán sẽ báo cáo thiết bị theo nguyên giá và sau đó trừ đi khấu hao lũy kế.

Bằng cách báo cáo các tài khoản đối ứng trên bảng cân đối kế toán, người dùng thậm chí có thể tìm hiểu nhiều thông tin hơn về công ty so với số tiền ròng của thiết bị. Người đọc bảng cân đối kế toán không chỉ nhìn thấy giá vốn thực tế của khoản mục đó; họ còn có thể xem phần tài sản đã bị xóa bỏ cũng như ước tính thời gian sử dụng hữu ích còn lại và giá trị của tài sản đó.

Trên đây là thông tin về tài khoản đối ứng mà chúng tôi tổng hợp lại được, Hi vọng bài viết sẽ giúp nhân viên kế toán có thêm nhiều kiến thức và nghiệp vụ kế toán để phục vụ tốt cho công việc. Ghé thăm | Working.vn thường xuyên để xem nhiều thông tin hữu ích khác nữa nhé. Chúc các bạn luôn là những nhân viên kế toán xuất sắc nhất trong sự nghiệp cũng như trong cuộc sống.

Hoàng Ngọc